Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje palników:
W palnikach nadmuchowych powietrze potrzebne do spalania gazu lub oleju jest wdmuchiwane. Wśród tego rodzaju palników wyróżnia się palniki jedno i dwustopniowe. W jednostopniowych urządzeniach wydajność zmienia się na skutek włączenia lub wyłączenia palnika.
Palniki dwustopniowe pracują zaś z różnym poziomem mocy na danym stopniu – w pierwszym stopniu jest to moc mniejsza, w drugim moc właściwa.
Dwustopniowa konstrukcja jest zdecydowanie bardziej ekonomiczna.
Palniki olejowe dzięki systemowi zabezpieczeń zapewniają kontrolę pracy układu oraz wyłączenie palnika i odcięcie dopływu paliwa w razie nieprawidłowości.
Palnik nadmuchowy zbudowany jest z:
Nowoczesne palniki posiadają zapłon elektroniczny, w wyniku czego gaz zapala się od iskry w momencie włączenia kotła. Pod względem rodzaju spalanego paliwa dzielą się na:
W urządzeniach tego typu gaz wypływający z dyszy miesza się z powietrzem znajdującym się wokół niej.
Palniki atmosferyczne są tańsze niż nadmuchowe, lecz zdecydowanie mniej ekonomiczne.
Używa się ich w urządzeniach z otwartą komorą spalania, w których powietrze dostarczane jest w nadmiarze, co skutkuje mniejszą sprawnością odzysku ciepła zachodzącego w procesie kondensacji pary wodnej.
Na potrzeby kotłów kondensacyjnych utworzono tzw. palniki ze wstępnym zmieszaniem stanowiące model pośredni między palnikami atmosferycznymi a nadmuchowymi.
Kotły z palnikiem atmosferycznym odznaczają się ponadto cichą pracą, małą wrażliwością na zmianę składu i ciśnienia, przystosowaniem do płynnych zmian temperatury wody i niskim zużyciem energii elektrycznej, dzięki temu, że nie posiadają wentylatora. Budowane są z żaroodpornej stali nierdzewnej i wyposażane w środki ograniczania emisji tlenków azotu.
Palnik gazowy
To urządzenie, za pomocą którego jest wyzwalana chemicznie związana energia paliwa . Palnik powinien spełniać cztery podstawowe zadania:
Palnik atmosferyczny gazowy
Palnik ten składa się z następujących głównych elementów:
Zapłon półautomatyczny jest stosowany tylko w palnikach gazowych bez wentylatora, automatyczny w palnikach z wentylatorem i bez)
Palnik gazowy atmosferyczny
Palniki gazowe bez wentylatora – atmosferyczne.
W palnikach tych powietrze do spalania nie jest doprowadzone przez wentylator, lecz jest zasysane przez wypływający gaz palny oraz przez termiczny ciąg palącego się płomienia.
Palniki atmosferyczne można podzielić na:
Palnik atmosferyczny z niepełnym wstępnym zmieszaniem – kinetyczno-dyfuzyjny. Z dyszy wypływa z dużą prędkością gaz palny do rury inżektorowej, przy czym powietrze do spalania ( powietrze pierwotne) jest zasysane i mieszane z gazem palnym. Po zapłonie powstaje mieszanina gaz-powietrze, która pali się nieświęcącym niebieskim płomieniem. Potrzebne dodatkowe powietrze resztkowe jest zasysane przez płomień, przez dyfuzję ( wyrównanie różnicy koncentracji). Powietrze resztkowe nazywamy powietrzem wtórnym.
Palnik atmosferyczny z całkowitym wstępnym zmieszaniem – kinetyczny.
W palnikach tej konstrukcji całe powietrze do spalania jest mieszane z gazem palnym przed spaleniem.
Urządzenia do kontroli płomienia Niespalone gazy palne mogą tworzyć z powietrzem silnie wybuchowe mieszaniny. Dlatego palnik musi zapewnić, przy zastosowaniu odpowiednich urządzeń, że zanik płomienia zapłonowego lub głównego spowoduje odcięcie dopływu gazu po czasie nie dłuższym niż czas bezpieczeństwa. Jeżeli po upływie czasu bezpieczeństwa nie zostanie zasygnalizowana obecność płomienia, następuje wyłączenie awaryjne i palnik zostaje zablokowany.
Płomienie zapłonowe palników atmosferycznych są kontrolowane przez jonizujący układ nadzoru płomienia lub termoelektryczne zabezpieczenie zapłonu.
Płomień główny jest kontrolowany przez jonizujący układ nadzoru płomienia lub przez czujnik płomienia UV.
Zalety:
Palnik gazowy nadmuchowy
W popularnie stosowanych kotłach palnik i wentylator znajdują się w jednej obudowie są nazywane palnikami monoblokowymi.
Ponieważ doprowadzanie powietrza do gazowego palnika nadmuchowego jest niezależne od doprowadzania gazu, więc na palniku musi być zamontowany czujnik ciśnienia powietrza, który powoduje odcięcie dopływu gazu w razie zmniejszonego ciśnienia powietrza i awaryjne wyłączenie palnika.
Urządzenia kontroli płomienia Do kontroli płomienia gazowego palnika nadmuchowego są stosowane:
Automaty palnikowe
Są to elektryczne urządzenia sterujące i regulujące.
To urządzenia bezpieczeństwa i nie powinny być otwierane, ponieważ ingerencja osób nieuprawnionych może mieć poważne następstwa.
Zalety:
Wady:
Każdy konwencjonalny kocioł grzewczy, który może pracować z gazowym palnikiem nadmuchowym, nadaje się do pracy z olejowym palnikiem nadmuchowym.